| Nasze domy czyli porady kąpinaików |
| Jak należy korzystać z działki, nie wyrządzając szkody sąsiadowi. Właściciel powinien korzystać z nieruchomości w taki sposób, aby nie zagrażać sąsiednim nieruchomościom. Właściciel może pobierać pożytki i dochody ze swojej nieruchomości, a także korzystać z niej, ale w taki sposób, aby nie zakłócał korzystania z sąsiednich nieruchomości. Z tego powodu musi powstrzymać się od podejmowania na swojej działce działań, które na przykład zagrażałyby w jakiś sposób działkom sąsiednim. Właściciel nie ma absolutnej swobody w postępowaniu ze swoją nieruchomością. Musi uwzględniać interesy sąsiadów. Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu stwierdził, że pewne ograniczenia ze swobody w korzystaniu z własnej rzeczy stanowią granicę istoty prawa własności, a w konsekwencji również granicę ochrony tego prawa. Roboty ziemne z ograniczeniami Właściciel ma prawo na swojej działce prowadzić roboty ziemne. Musi jednak uważać, aby nie groziły one utratą oparcia sąsiednim nieruchomościom. Nie mogą więc spowodować obsunięcia się ziemi ze skarpy, ponieważ spowodowałoby to nieobliczalne szkody i na przykład mogło doprowadzić do zawalenia się budynku lub uszkodzenia jego konstrukcji. W razie podjęcia na działce takich prac ziemnych sąsiad nie musi czekać na skutki, czyli na to, że zaczną już na przykład pękać ściany w jego budynku. Wystarczy, że uzna, iż wystąpił stan zagrożenia i już może skutecznie domagać się zaprzestania tych prac. Sąd Najwyższy w orzeczeniu uznał, że podstawę roszczenia odszkodowawczego tylko na zasadzie winy może stanowić naruszenie zakazu dokonywania prac ziemnych w taki sposób, że grozi to nieruchomościom sąsiednim utratą oparcia. Przez pojęcie prace ziemne rozumie się zarówno roboty naziemne, jak i podziemne. Natomiast nie ma znaczenia, czy są wykonywane na podstawie pozwolenia na przykład budowlanego, czy prowadzone są nielegalnie. Naruszenie granicy Może się zdarzyć, że przy wznoszeniu budynku i innego urządzenia właściciel przekroczy granice sąsiedniego gruntu. Jeżeli zrobi to nieumyślnie, to sąsiad nie może żądać przywrócenia stanu poprzedniego. Ma jedynie prawo domagać się stosownego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie odpowiedniej służebności gruntowej, albo wykupienia zajętej części gruntu, a także tej części, która na skutek budowy straciła znaczenie gospodarcze. Poszkodowany właściciel sąsiedniej działki sam dokonuje wyboru między tymi roszczeniami. Raz dokonany wybór go wiąże. Już w trakcie wznoszenia budynku lub innego urządzenia na działce obok sąsiad może ocenić, że stanie on częściowo już na jego terenie. Wówczas bez nieuzasadnionej zwłoki powinien sprzeciwić się przekroczeniu granicy. Musi to zrobić tak skutecznie, aby uświadomić sąsiadowi prowadzącemu budowę, że narusza jego własność. Może też wówczas interweniować u sąsiada twierdząc, że grozi mu niepowetowana szkoda. Chodzi tutaj o szkodę, która byłaby niewspółmiernie większa od straty sąsiada, jaką poniósłby wówczas, gdyby musiał przywrócić na swojej działce stan poprzedni. Gdyby w takiej sytuacji sąsiad nadal wznosił budynek albo inne urządzenie, to wówczas po przekroczeniu granicy można domagać się przywrócenia stanu poprzedniego. Zapachy, hałas i inne zakłócenia Korzystający z nieruchomości właściciel powinien powstrzymać się od działań, które zakłócałyby korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę. Chodzi tutaj przede wszystkim o hałas, zapachy, emisje pary i gazów. Natomiast zakazem nie są objęte zakłócenia, z którymi każdy inny właściciel powinien się liczyć w konkretnych warunkach. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wykształcił się pogląd, że nie jest możliwe wyeliminowanie wszelkich uciążliwości występujących w określonym środowisku lub okolicy. Natomiast ustalenie, kiedy następuje przekroczenie ponad przeciętną miarę zależy od społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości, a także od zwyczajów miejscowych. Społeczno-gospodarcze przeznaczenie nieruchomości wynika z jej charakteru i jest określone w planach zabudowania przestrzennego danego terenu lub decyzji administracyjnej. Na przykład decydujące znaczenie może mieć tutaj charakter środowiska miejscowego, na przykład, czy jest to miasto czy wieś, obszar przemysłowy, tereny uzdrowiskowe albo rekreacyjne. W dodatku oceny dokonuje się według kryteriów obiektywnych, a nie subiektywnej wrażliwości konkretnej osoby, która podnosi, że doszło do zakłóceń. Gazeta Prawna 16 maja 08 (nr 96) |